املاک زير کشت و باغهاي بسيار وسيع و متعدد سلطنتي، تنها قادر به توليد قسمتي از نيازهاي غذايي مردم بود. بقيه محصولات، از آن دهقانان آزاد و زمينداران بزرگ بود که ماليات محصولات خود را ظاهرا بصورت ده به يک پرداخت ميکردند و اختيار بقيه برداشت با خودشان بود. در کنار اين زمينداران کوچک و بزرگ، انبوهي کشاورز بي زمين بودند که گاه، قرارداد اجاره اي با دربار امضا ميکردند و به زحمت روزگار ميگذراندند. رسم بر اين بود که زمين و مقداري بذر از ديوان به آنها داده ميشد تا ميزان حساب شده اي از برداشت محصولات خود را به ديوان پس بدهند. در ايران هنوز هم تقسيم برداشت به پنج سهم: بذر، زمين، گاو، آب و نيروي کار معمول است.کشاورز فاقد زمين و بذر و آب و گاو، فقط حق تملک يک پنجم زمين را دارد. اين شيوه قطعا از زمان هخامنشيان معمول بوده است.
در اطلاعاتي که لوح هاي ديواني تخت جمشيد درباره درآمد قراردادهاي اجاري در اختيار ما ميگذارد، به بندي اشاره ميشود که در اختيار زمينهاي خصوصي و سلطنتي بي آب و يا با آب قرار داده اند. به نظر ميرسد علاوه بر بذر، گاو و ديگر چارپايان نيز در اختيار کشاورزان گذارده شده است. با اين همه، هميشه هم محصولات بر اساس پنج سهم تقسيم نميشود. گاهي از ابتدا مشخص ميشود که کشاورز به هنگام برداشت، بايد چه ميزان از محصولات را تحويل دهد. مثلا در مورد جو، در زمينهاي آبي، ده برابر بذر دريافتي و در مورد کنجد، برنج و تخم کتان، سي برابر بذر دريافتي حق السهم پرداخت شده است.
در تسويه حسابها، گاه به مبالغ منفي بر ميخوريم. مثلا در سال 502 پ.م، در آبادي(پرميه) براي يک حق الاجاره 2230 ليتري جو، 400 ليتر کسري ثبت شده است. معمولا اين کسريها را در سالهايي که محصولات زمين بهتر بوده، باز پس ميگرفتند. ظاهرا اين مقدار اضافي از طرف ديوان به صورت قسط بدهي محاسبه شده است. در برخي از حساب رسيها، بخش معيني براي دريافتهاي اضافي به چشم ميخورد. از اين گزارشها، وقتي تعداد زيادي براي يک سال معين در دست باشد، پي ميبريم که آن سال بايد وفور نعمت و سال بازپرداخت ديوان بوده باشد.
روي هم رفته، ديوان اداري هخامنشي با مسئله اجاره داري زمين، بسيار ملاحظه کار تر از بابليها رفتار ميکرده است. در بابل، بانک معروف (مورشو) که حق انحصاري دريافت تمامي اجاره املاک سلطنتي، قناتها و گاوهاي شخم زني را در اختيار داشت، مطلقا صبر و ملاحظه کاري ديوان اداري تخت جمشيد را نشان نميداد. به کسري پرداختها، جريمه هاي سنگيني تعلق ميگرفت که بيش از همه، خرده مستاجرها را تحت فشار قرار ميداد. کارمندان مالياتي در تحويل بذر و دريافت محصولات تعيين شده، نظارت داشتند. در صورت حسابها، معلوم است که زمين متعلق به اشخاص يا در زمره املاک سلطنتي است و چاپايان لازم را کدام طرف تامين کرده است. به اين ترتيب، قراردادهاي اجاري، منبع درآمدي مطمئن براي سازمان ديوان اداري بود که حقوق هزاران کارمند و کارگر را تامين ميکرد.
منبع: کتاب از زبان داريوش
نظرات شما عزیزان:
نيما
ساعت0:14---25 آبان 1389
درود دوست عزيزم مانيا. شعر بسيار زيبايي بود. و من لذت بردم. در مورد ان دوستتان كه كمي گله داشتند بخاطر اين شعر شايد كمي عجله كردند و بسياري از مطالب رو نديدند. اگر ميگيد شهدا بايد بگم كه آنها ايراني بودن و تعصب ملي داشتن به چفيه لبناني هم ربطي نداره. از دوران باستان تا به امروز هر كس كه براي ميهن فدا شده يك ميهن پرسته و برايي همه ما ايرانيان بزرگ و مقدسه.
منظور شاعر از چفيه چيزي ديگر بود كه متاسفانه بعضي ها بخاطر تعصب قضاوت اشتباه مي كنند.
ايرانيان به هوش باشيد.
موفق باشيد دوست من.
در ضمن پيوند وبلاگتان با مشكل همراه است .بلاگفا اون رو لينك نيمكنه.
بدرود نيما پاسخ:ممنون از نظرت
برای پیوند باید مارو با آدرس bia2bama.Loxtarin.ir لینک کنید
میتونی از سیستم تبادل لینک خودکار ما استفاده کنی
همسنگر بسیجی
ساعت23:58---24 آبان 1389
سلام مانیای عزیز.
اگر دوست ندارید به وبتون بیام هیچ مشکلی نیست نمیام.قبلش هم گفتم که از نظر من ایرانی بودن ارزش بزرگی است که باعث عدم رودررویی ما میشود.علاقه وافر ما به میهنمان وجه مشترک بزرگی است.بخصوص که تحصیلات بنده هم در همین زمینه است.
اما من به ارزشهای دیگری هم معتقدم که اجازه توهین به اونها رو نمیدم.اون شعری که برای من فرستادید مملو از توهینه... آیا من به شما توهینی کردم؟! آیا مباحث سیاسی پیش کشیدم؟!
چندبار لطف نموده و در وبم تشکر کردید که بزرگواری شماست.اما من انتظار تشکر ندارم، شما لطف میکنید.
اما فرستادن اون شعر با موضع گیری تشکرآمیزتون خیلی تناقض داره.همونطور که انتظار تشکر ندارم ؛ انتظار چنین توهینهای بزرگی رو هم ندارم که بگید از چفیه ات خون می چکد.... بله از چفیه من خون میچکد چون یادگار شهداست که برای ایران خون دادند و چفیه هاشون خونی شد.....و سایر توهیینها...
فکر نمیکنم به اندازه من در زمینه گردشگری و دوران تاریخی ایران باستان و همچنین پیش از تاریخ و دوره اسلامی کار کرده باشید اونهم نه بصورت صرفاً دید تاریخی بلکه با مدارک زنده باستان شناسی؛ حال در این صورت باید چنین توهینهایی به بنده و دوستانم بکنید؟!
به هرحال ما همه ایرانی هستیم و هرگز نباید از هم رویگردان شویم که این خواست دشمنان ایران است....
ما ایرانی هستیم از پیچاپیچ هزاره ها تا کنون و تکه پاره کردن وطن از طرف هر گروهی عین نادانی است.ما هم افتخارات باستان داریم و هم دوره های بعد.
ایرانی بودم...ایرانی می مانم...
موفق و پیروز باشید دوست دانش دوستم.
كيوان
ساعت21:21---24 آبان 1389
سلام.
بالاخره جواب منو نداديد:منظور از ايران،كدام ايران است؟ايران فعلي يا ايران زمان كوروش و زرتشت؟اولي محدوده اي است به وسعت 1648195 كيلومتر مربع و محصور در بين عراق و كويت و افغانستان و پاكستان و آذربايجان و ارمنستان و....اما دومي به وسعت تمام كشورهائي است كه زماني شايد ثلث كرهء زمين را در بر مي گرفته اند.
اگر ايران فعلي را در نظر بگيريد،آنوقت سهم تاريخي و فرهنگي ملت هائي كه در حال حاضر در اين محدوده قرار ندارند چه مي شود و اگر دومي را در نظر بگيريد،اين مسئله بر خلاف معاهدات مرزي بين المللي بوده و عملا نوعي دست اندازي به تماميت ارضي(رسمي) كشورهاي اطراف مي باشد.در سالهاي اخير هم خودتان شاهد بوديد كه برخي كشورهاي آسياي ميانه هم به خودشان جرات دادند و مفاخر ايراني را به كشور خودشان( و نه كشور ايران يا فرهنگ ايران)نسبت داده و متعلق دانستند.اين سوالها را در چند وبلاگ ديگر هم كه با شما هم عقيده بودند مطرح كردم؛اما جواب قانع كننده اي نديدم...
موفق باشيد پاسخ:دوست عزیز به نظر من این تاریخ و تمدن متعلق به یک گروه یا جغرافیای خاص نمیشود بلکه متعلق به تمام کسانی است که در این فرهنگ نقش داشته اند روزگاری تمامی ممالک همسایه ما جزئی از خاک ایران بودند و امروز با استقلال خودشون تنها از نظر جغرافیایی از ایران جدا شده اند اما از نظر فرهنگی هیچگاه نمیتونن هویت مستقلی از خودشون تعریف کنند چون با تاریخ ایرانی گره خورده اند ما هم هیچگاه نمیتونیم اونها رو از خودمون جدا بدونیم چون جزئی از گذشته ما هستند.
به نظر من همه این کشورها و حتی کشور ما همگی اجزای یک کالبدن که در کنار هم تاریخ و فرهنگی رو پایه گذاری کردن که نمونه ای مثل اون در هیچ جای دیگه ای پیدا نمیشه.
پس نه ما میتونیم تنها خودمونو صاحب اون بدونیم نه اونا میتونن بخشهایی از اون رو فقط متعلق به خودشون بدونن.
|